Zróżnicowanie typów pokrycia terenu w Poznaniu ze względu na możliwość odbioru wód opadowych i roztopowych

W referacie przedstawiony zostanie m.in. problem rozrastającej się tkanki miejskiej, co wywołuje zmiany lokalnego klimatu, krajobrazu oraz wpływa na obieg wody obszaru, głównie poprzez uszczelnianie terenów zlewni. Według badań z lat 1990-2006 zajmowanie terenów nieuszczelnionych przekracza w Europie rocznie ponad 1000 km. Dalsze zmiany klimatu i zwiększająca się ilość nieoczekiwanych, nawalnych opadów może wymagać zwiększenia powierzchni odbierających wody opadowe i wspierających infrastrukturę kanalizacyjną.
Na obszarze miasta Poznania wyselekcjonowano pięć charakterystycznych typów zabudowy, możliwych do wizualnego odróżnienia na podstawie zdjęć lotniczych oraz obserwacji terenowych. Z analiz wynika jasna zależność między gęstością zabudowy a procentem terenu, który jest podłączony do sieci kanalizacyjnej. Widoczny jest wzrost procentu powierzchni podłączonych do kanalizacji deszczowej wraz ze wzrostem gęstości zabudowy. Średni procent terenów podłączonych waha się między 9,5% dla terenów najrzadziej zabudowanych, a 100% dla obszarów zabudowy kamienicznej i starego rynku. Odwrotna zależność jest widoczna, jeśli chodzi o tereny biologicznie czynne. Ich powierzchnia jest tym większa im mniej gęsta zabudowa. Waha się między 21% a 67%.
Tereny uszczelnione, takie jak jezdnie czy chodniki nie mogą w żaden sposób podlegać doszczelnieniu z racji swojej funkcji, która wymaga dużego utwardzenia. Jedynymi obszarami na terenie miasta, które mogłyby zwiększyć procent terenów odszczelnionych, są różnego rodzaju place, np. parkingi.
Na badanym obszarze istnieje potencjał do zwiększenia powierzchni odszczelnionych. Największe możliwości występują na terenach nowych oraz starszych blokowisk. Dalsze analizy pozwolą na dokładne wyliczenie wielkości korzyści, jakie mieszkańcy miasta Poznania uzyskują z terenów biologicznie czynnych.

Dominik Zajączkowski, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Doktorant na Wydziale Nauk Geograficznych i Geologicznych UAM w Poznaniu. W swojej pracy zajmuje się zagadnieniem świadczeń ekosystemowych na obszarach zurbanizowanych. Bada możliwości alternatywnego do kanalizacji odbioru wód deszczowych. Interesuje się regulacyjną rolą obszarów zielonych w mieście w odbiorze wód opadowych oraz synergiami regulacyjnych i kulturowych świadczeń ekosystemowych.