1. Prawo zamówień publicznych – możliwości wykorzystania znowelizowanej ustawy
Sposób wykazania polegania na zdolnościach technicznych lub zawodowych, albo sytuacji finansowej lub ekonomicznej innych podmiotów, nastręcza wykonawcom nie lada kłopotu i jest częstą przyczyną wykluczenia z postępowania. Z problemem tym wiąże się możliwość zmiany tych podmiotów na etapie uzupełnienia dokumentów potwierdzających spełnienie warunków udziału w postępowaniu.
Nowe brzmienia przesłanek wykluczenia wykonawcy z postępowania obnażyły słabości poprzedniego systemu, który nie radził sobie z nierzetelnymi oferentami.
Wadium obecnie stało się narzędziem, które działa, jak „kubeł zimnej wody” na wykonawców już na etapie przygotowania wniosku lub oferty.
Wreszcie, chociaż szeroko otwarto możliwość zmiany umowy w sprawie zamówienia publicznego, zamawiający wciąż boją się aneksów, wciąż nie chcą zrezygnować z „ryczałtu po polsku”.

2. Ryzyka i zapobieganie im w trakcie realizacji kontraktów budowlanych
Wśród czynników konfliktogennych, które mają niekorzystny wpływ na powodzenie inwestycji, można wymienić: nieprawidłowy, niepełny, niejasny OPZ (opis przedmiotu zamówienia); cenę ryczałtową; podwykonawstwo; nieprecyzyjną umowę; przerzucanie ryzyka na wykonawcę (+ wizja lokalna); kwestie personalne (trudne charaktery); napięte terminy realizacji; zbyt dużą ilość kontraktów.
Sukces inwestycji, rozumiany jako jej ukończenie w terminie, zgodnie z budżetem i założeniami, w dużej mierze zależy od podmiotu, który tę inwestycję przygotował, a w drugiej kolejności dopiero od tego, który ją realizuje. Zatem szczególnie ważne jest to, aby wszystkie parametry techniczne i jakościowe zamówienia, warunki gwarancji oraz termin wykonania były precyzyjnie określone w specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Wykonawca najczęściej nie ma wpływu na zapisy SIWZ, a i bardzo często czas na składanie ofert jest zbyt krótki. Jeśli dodatkowo nałożyć na to polską specyfikę, gdzie ryzyka kontraktowe stały się sposobem na szybkie przeprowadzenie, ale tylko samej procedury wyłonienia wykonawcy, co stanowi obejście art. 29 ust. 1 Pzp, kluczowy staje się etap weryfikacji oferentów. Dlatego też wybór wykonawcy nie może być jedynie formalny, bez wnikliwego zbadania odpowiedniej kondycji przedsiębiorcy, pozwalającej na realizację projektu. Zamawiający muszą mieć też świadomość wpływu trendów rynkowych i procesów makroekonomicznych na wykonawców - wręcz zawsze rozpatrywać narzędzia gwarantujące im bezpieczeństwo i stabilność oraz minimalizować ryzyka, które wpływają na opóźnienie bądź nieukończenie inwestycji.
Dla efektywnej realizacji inwestycji konieczna jest współpraca i zaangażowanie wszystkich zainteresowanych stron, gdyż postępowanie niezgodne z wymaganiami prawa i dobrymi obyczajami może skutkować nie tylko opóźnieniami, ale też wstrzymaniem realizacji inwestycji oraz poniesieniem dodatkowych kosztów jej realizacji. W konsekwencji może także oznaczać konieczność regulowania zaciągniętych zobowiązań przez inne podmioty, w tym inwestora.

Dariusz Ziembiński, Kancelaria Ziembiński & Partnerzy
Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego, specjalista w zakresie prawa zamówień publicznych. Szef firmy doradczej świadczącej kompleksowe usługi prawnicze zarówno dla zamawiających, jak i wykonawców, biorących udział w przetargach publicznych. Reprezentant klientów przed Krajową Izbą Odwoławczą, sądami powszechnymi oraz komisjami orzekającymi ws. o naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Prowadzący szkolenia i seminaria. Aktywny lobbysta racjonalizatorskich zmian w ustawie Prawo zamówień publicznych. Współpracownik organizacji pozarządowych, zrzeszających poszczególne sektory biznesu, chcących współkształtować regulacje prawne dotyczące procedur wydatkowania środków publicznych.